Hernani, Europako Zero Zabor ziurtagiria lortu duen Euskal Herriko lehen udalerria
2023·02·15
Zero Waste Cities and Towns Ziurtagiria hirugarren batek ebaluatutako Europako ziurtapen estandarra da. Zero Waste Europe-k sortua, eta bere anaia den Mission Zero Academy (MiZA) erakundeak zuzenduta, bere helburua zero zaborrerako trantsizioa eta Europako herri eta hirietan ekonomia zirkularraren ezarpena azkartzea da, tokiko mailan.
Rezero hondakinen prebentzioa eta kontsumo arduratsua sustatzeko lan egiten duen irabazi asmorik gabeko fundazioa da. Kataluniako fundazio horrek laguntza eman dio Hernaniko Udalari Hernaniko administrazio publikoek, gizarte entitateek eta enpresek egiten duten zero zaborraren bidea nabarmentzeko. Ingurumen-entitateak azken urteotan martxan jarritako ekimenen identifikazio eta froga-bilketan lagundu du udalarekin, besteak beste, hondakinen atez ateko bilketa bereizia, konpostaje deszentralizatuaren sustapena (etxekoa eta auzokoa) eta sortzearen araberako ordainketa.
Bestalde, Lurraren Lagunak, hasieratik zero zabor defendatu eta sustatzen duen erakundea izan da auditoretza erakundea. Hernanik 10 urte baino gehiago daramatza zero zabor helburu duten ekimen eta ekintzak sustatzen. Hernaniko informazio aipagarri bat biztanleko gainerako frakzioaren sorkuntza baxua da, 62,99 kg/biztanle/urteko, 2020an erregistratutakoa, Euskadin batez besteko biztanleko 251,81 kg/biztanle/urteko izan zenean. Laburbilduz, Hernanin biztanleko gainerako frakzioaren sorrera Euskadiko batez bestekoa baino %75 txikiagoa da.
Zero Zabor Ziurtagiria 5 urratsez osatuta dago: (i) Udalak, Zero Zabor izateko interesa agertzea, (ii) Zero Zabor izateko konpromisoa hartzea - hautagaitza fasea, (iii) sistema hau ezartzea. , (iv) bere ziurtapena eta (v) urteko hobekuntzak egitea. Urrats horietako bakoitza gainditzea hondakinen eta baliabideen kudeaketaren alorreko entitate adituen laguntza eta aholkularitzarekin ematen da. Ziurtagiriaren ebaluazioa puntuazio-sistema baten inguruan garatzen da, eta derrigorrezko irizpideak eta hautazko puntuazio-irizpideak barne hartzen ditu.
Puntuazio-irizpideak inplementatutako politika bakoitzaren anbizioaren eta eraginaren arabera baloratzen dira. Puntuen baturak udalerriaren ziurtapen-maila eta ondorengo "izar" kopurua ere definitzen du.
Ziurtagiriaren ondoren, udalek beren jardueraren jarraipena egin behar dute eta urtero hobekuntzak egin behar dituzte lortutako emaitzak hobetzeko. 3 urtean behin auditoretza berriak egiten zaizkie ziurtagiriaren egoera egiaztatzeko, mailaz igotzeko aukerarekin, gehienez 5 izar izatera iritsiz.
Orain, Hernanik Europako beste herri batzuekin bat egiten du, hala nola El Boalo-Cerceda-Mataelpino (Madril); Torrelles de Llobregat (Katalunia); Bled, Gorje, Vrhnika, Log-dragome eta Borovnica (denak Esloveniakoak); eta Capannori (Italia), programa berri honekin egiaztatutako lehen udalerrietako bat izateagatik. Neurri garrantzitsuak txertatzeko lan gehiago behar duten beste hiri handi batzuk Bartzelona eta Leipzig dira, duela gutxi ziurtagiri-prozesua hasteko hautagai izendatu zituztenak.
Marian Lorenzok, Madrilgo Lurraren Lagunak Erkidegoko baliabide naturalen eta hondakinen arduradunak adierazi duenez, “herri hauek aitzindari dira. Zirraragarria da ikustea nola hazten eta garatzen diren ekimen hauek herritarren parte-hartzearekin eta borondate politikoarekin, kanpoko zailtasunei irudimenez eta konbentzimenduz aurre eginez. Beste herri eta hiri batzuk aldaketa honekin bat egitera animatzen ditugu, epe labur eta ertainera fruituak emango dituen ezinbesteko eraldaketa”.
Xabier Lertxundi Asteasuizarra Hernaniko alkateak nabarmendu duenez, "ziurtagiri-sistema berri honek baloratzen du Udalbatzaren, tokiko enpresen eta enpresen eta herritarren ahalegina, hainbeste urtetan hondakinen sorrera minimizatzeko konpromisoa hartu ostean". Europako iparraldeko udalerrien liga berean jokatu ahal izatea pozgarria da benetan».
Jon Kortajarena Garbitania bilketa enpresa publikoko teknikariak azpimarratu duenez, “ezinbestekoa da atzera begiratu eta orain arte egindako guztia ikustea, ekoiztutako lan eta material guztia bilduz. Horrekin batera, gaurtik aurrera egin ditzakegun hobekuntzak antolatzeko oinarriak jartzen ari gara».
Rosa Garcíak, Rezeroko zuzendariak, azaldu duenez, "Zero Zabor Hiri eta Herrien ziurtagiria programa erabilgarria da larrialdi klimatikoari aurre egin nahi dioten udalerrientzat, aurrera egiteko tresna bikaina delako, ai zero hondakinerako bidearen hasieran daudenentzat, bai dagoeneko esperimentatuta daudenentzat, hala nola Hernanirentzat eta Euskadiko beste udalerri batzuentzat».
Joan Marc Simon, Zero Waste Europe-ren zuzendari eta sortzailea, urte askotan Zero Zabor bezalako entitateei aholku eman diena, “Zorionak ematen dizkiot Hernaniko udalari Euskadin hori lortzen lehenetarikoa izan delako. Espero dugu gauzak ondo egiteko interesa haziko dela, non administrazioentzat, herritarrentzat eta zero zabor aurreratu eta horrela karbono aztarna murriztu nahi duten enpresentzat onurak baino ez dauden».
Kaisa Karjalainen, Mission Zero Akademiako koordinatzaileak adierazi duenez, “Hernanik zero zaborren lidergoa erakutsi du hainbat urtez, emaitza ikusgarriekin. Zoragarria da zero zaborren aldeko konpromisoa berritu eta haien aurrerapena eta politiken eragina egiaztatzeko ziurtagiria lortzen ikustea. Euskal Herrian adibide bat izateak ziur asko animatuko ditu beste udalerri batzuk laster jauzia ematera”.
Zero Zabor Hiri eta Herrien Ziurtagiriari buruz gehiago jakin nahi duzu?
Ezagutu hemen berari buruzko xehetasun gehiago:
https://www.missionzeroacademy.eu/municipalities/zero-waste-cities-certification/